BBK 2024: Kampioensafdeling, loting verplicht werk

Dag twee van de Belgische Brassband Kampioenschappen gaat starten met de uitvoeringen van het verplichte werk, The Lost Circle - Jan Van der Roost. Loting is bekend:

1. Brass Band Leieland - Sam Werbrouck
2. Festival Brass Band - Steven Verhaert
3. Kortrijk Brass Band - Ward De Ketelaere
4. Brassband Buizingen - Tijl Verhaeghe
5. Brass Band Heist - Bert Van Thienen
6. Brass Band Gent - Luc Vertommen
7. Noordlimburgse Brassband - Ivan Meylemans
8. Brass Band Willebroek - Frans Violet

Juryleden:

Bert Appermont, Isabelle Ruf-Weber, Chris Houlding

Over de compositie:

Verplicht werk: The Lost Circle (componist Jan Van der Roost) 

Jan Van der Roost is voor zijn nieuwe werk The Lost Circle geïnspireerd door het beroemde prehistorische monument Stonehenge bij de Britse stad Salisbury. Al lange tijd is bekend dat de middelste cirkel van blauw hardsteen (Waun Mawn) niet uit de regio komt maar van honderden kilometers verderop. Het verhaal over de stam die de gigantische stenen over de Preseli Hills zou hebben vervoerd naar Stonehenge vormt de basis voor The Lost Circle.
Van der Roost maakt gebruik van enkele thema's en motieven uit zijn eerdere werk Stonehenge (1992). Door de noten grafisch als een cirkel voor te stellen, zijn beide werken ook muzikaal-thematisch met elkaar verbonden.
Dat The Lost Circle niet de expliciete opvolger is van Stonehenge, is al aan het begin te horen. Via een korte prehistorische natuurschets in het slagwerk wordt de luisteraar een paar duizend jaar terug in de tijd gekatapulteerd. De vijf tonen (plus één) van het originele Stonehenge-motief klinken direct in verschillende registers en vormen. En duiken daarna door het hele werk heen regelmatig op, als een symbolische weergave van het idee om de oude Waun Mawn-cirkel te reconstrueren, zoals deze door de hoofden van de denkbeeldige reizigers zou hebben gespeeld. In de oudheid was zo’n steencirkel vaak een heilige plaats waar de stoffelijke resten van voorouders werden begraven en bewaard.
In de muziek wordt dit weergegeven door een serene hymne die zich ontwikkelt vanuit het lage register naar een helderder geluid. Aan het begin van deze passage (beginnend in de bassen) wordt het cirkelmotief aanvankelijk gespeeld door de vibrafoon. Vervolgens gaat het fictieve gezelschap op reis. De oversteek van de Preseli Hills wordt geïllustreerd door afwisselend robuuste, virtuoze, spannende en grillige muziek. Na deze moeizame episode voelt de aankomst op het platteland van Wiltshire aan als een thuiskomst: de grafhymne keert terug, maar deze keer op een bijna feestelijke manier. Alsof de reizigers begrijpen dat ze op deze plaats hun voorouderlijke stoffelijk overschot aan de aarde kunnen toevertrouwen.
Dit deel wordt gevolgd door een rustig, pastoraal gedeelte: na vele inspanningen en ontberingen is er tijd om wat uit te rusten op de groene hellingen van de Salisbury Plain. Ondertussen wordt op deze nieuwe plek de oorspronkelijke cirkel herbouwd en wordt een buitenste cirkel met gebruik van lokale zandsteen aan het monument toegevoegd. In een setting zoals deze nu nog altijd bestaat.
Via ‘Stonehenge Avenue’ schrijden pelgrims richting hun heilige monument. En terwijl fragmenten van de koraalmelodie uit de eerdere Stonehenge-compositie te horen zijn, versnellen ze geleidelijk hun pas. De spanning stijgt en het werk eindigt virtuoos en spectaculair, waarbij het grafkoraal nog een laatste keer klinkt. Nu in een razend tempo en verfraaid met virtuoze figuren. Ook de cirkelvormige weergave (duidelijk zichtbaar in de partituur) van het Stonehenge-motief komt terug.
De cirkel is rond: na een lange reis staat de oorspronkelijke steencirkel op zijn nieuwe bestemming. Stonehenge zal nog eeuwenlang talloze wetenschappers en bezoekers blijven verbazen en fascineren!
The Lost Circle is een compositieopdracht van de Stichting NBK in samenwerking met onder andere de brassbandkampioenschappen van België, Duitsland, Noorwegen, Oostenrijk en Zwitserland.

Tekst: NBK