Olaf Ritman over zijn tijd bij de ASB (2)

Deel twee van het gesprek wat CU Brass had met Olaf Ritman; aan het einde van dit jaar zal hij zijn taken als muzikaal leider van de Amsterdam Staff Band neerleggen. Maar naast het dirigentschap is hij ondertussen ook bekend als componist/arrangeur. Kortom: graag geven wij een inkijkje in het leven van een gepassioneerd mens.

Wat inspireert je bij het componeren en arrangeren van muziek? Kun je ons meer vertellen over enkele van je gepubliceerde composities?
Al vanaf het moment dat ik een beetje cornet begon te spelen heeft het componeren me geïntrigeerd. Het feit dat je iets op papier, de bladmuziek uitdeelt aan de muzikanten en er iets ontstaat dat jij hebt bedacht op het moment dat zij de noten beginnen te spelen blijft iets magisch hebben!

Naast dat het componeren een uiting van mijn creativiteit is en ik het heerlijk vind om te puzzelen met melodielijntjes, de harmonieën en het eeuwigdurende gevecht met de instrumentatie is het voor mij, als componist binnen de gelederen van het Leger des Heils, ook een manier om mijn geloof te uiten. De meeste van mijn composities zijn gebaseerd op liederen van het Leger des Heils die gaan over wat het geloof in God voor ons betekent. Mijn hoop is dat mensen die mijn stukken horen en de achtergrond kennen op de een of andere manier geraakt worden en dat er wellicht een kleine interesse in het geloof ontstaat. Een redelijk aantal van mijn composities is gepubliceerd bij het Leger des Heils in Engeland, Canada en Amerika. Dat is natuurlijk een groot voorrecht, hoewel ik ook vrij makkelijk mijn niet-gepubliceerde werken deel met brass bands die daar interesse in hebben.

Naast enkele wat grotere werken zijn er solo’s, liedbewerkingen en swingende arrangementen van me gepubliceerd (alles bij elkaar een kleine 20). Een daarvan is een arrangement van het lied “The Lord is gracious” van Darren Bartlett. Nadat ik dit geschreven had voor een trouwerij van twee van mijn muzikanten vond ik het op z’n minst ‘aardig’ en had ik nooit kunnen bedenken dat het gepubliceerd zou worden en zowel binnen als buiten het Leger des Heils blijkbaar heel populair zou blijken. Het is een arrangement dat veel gespeeld wordt en makkelijk op de lessenaar verschijnt.

Met het kleiner worden van veel Leger des Heils orkesten schrijf ik de laatste tijd voor wat kleinere bezettingen en vind ik het erg leuk om liederen van samenzang te voorzien van een wat hipper arrangement dan de geijkte hymn tunes uit ons boekje. 

Hoe heeft je achtergrond in het bedrijfsleven je benadering van muziek beïnvloed?
Ik denk dat het eerder andersom is: dat het leiding mogen geven aan de ASB een sterke invloed heeft (gehad) op mijn werkzame bestaan in het bedrijfsleven. Er komt veel kijken bij het leiden van dit orkest. Zowel organisatorisch als beleidsmatig en op menselijk vlak. Je krijgt soms te maken met uitdagingen waarbij je simpelweg geen tijd hebt om je uit het veld te laten slaan en snel met oplossingen moet komen. Die ervaringen neem je automatisch mee in je maatschappelijke carrière. Ik heb niet het idee dat mijn achtergrond in het bedrijfsleven mijn benadering van muziek heeft beïnvloed. Dat zijn voor mij toch wel echt twee gescheiden werelden.

Wat zijn je toekomstplannen en hoe hoop je dat je muzikale erfenis voortleeft?
Er zijn nog geen echte toekomstplannen. Ik wil ontdekken of ik wat kan met meer vrije tijd. Maar mezelf kennende wordt die tijd in no-time opgeslokt door nieuwe bezigheden. Stilzitten is niet echt mijn ding… Sowieso blijf ik actief binnen Korps Valleistreek.

Op termijn lijkt het me leuk om een keer een kijkje te nemen in een keuken buiten het Leger des Heils. Als dirigent natuurlijk. Maar ik sluit ook niet uit dat ik op zoek ga naar een brass band die nog een cornetist of flugel hornist kan gebruiken. Overigens vind ik het ook leuk om af en toe ergens in te vallen!

Mijn muzikale erfenis? Moeilijke vraag. Ik ben maar een eenvoudig man. Maar ik heb in alles wat ik gedaan heb geprobeerd de liefde van God door te laten schemeren middels de ASB en de composities die ik gemaakt heb. Ik hoop dat dat zal voort blijven bestaan.

Hoe ziet de toekomst van de Leger des Heils muziek eruit volgens jou? De ondersteuning vanuit de politiek in cultuur- en cultuuronderwijs staat onder grote druk. Daarnaast zien we ook dat er ontkerkelijking gaande is.
Dat is inderdaad een heel grote zorg. Veel jonge mensen kiezen ervoor om niet meer naar de kerk te gaan en/of een instrument te leren spelen. Dat heeft direct invloed op de continuïteit van de lokale muziekkorpsen van het Leger des Heils en daarmee ook op die van de Nationale Jeugd Brassband en de Amsterdam Staff Band.

Helaas is dit niet een lokaal probleempje, maar zien we overal om ons heen een nieuwe generatie worstelen met alles wat de maatschappij van hen vraagt en die daarin keuzes maakt. Jammer genoeg krijgt dit fenomeen in mijn ogen onvoldoende aandacht in de politiek. Mijn oproep aan tieners en jong-volwassenen is: Ga muziek maken! Het verrijkt je voor de rest van je leven.