Harmen Vanhoorne blikt terug op 2023

Vier jaar geleden ging de Belgische dirigent en muzikant Harmen Vanhoorne naar Nieuw-Zeeland om daar met zijn vrouw een nieuw leven op te bouwen. Direct na aankomst brak de coronacrisis uit, waardoor de grenzen dicht gingen. Pas dit jaar gingen die weer open en werd reizen weer mogelijk. Momenteel is Harmen dirigent van North Shore Brass en principal cornettist bij zowel de National Band of New Zealand als Sydney City Brass. CU Brass blikt met Vanhoorne terug op het afgelopen jaar.

Hoe kijk je terug op het afgelopen jaar en wat waren jouw persoonlijke hoogtepunten?
2023 vloog voorbij en bracht vele mooie momenten. Het absolute hoogtepunt voor mij was de heropening van de grenzen, waardoor ik weer vrij kon reizen. Dit jaar bracht ik in totaal 22 weekenden door in het buitenland, onder andere als jurylid bij het Western Australian Brassband Kampioenschap in Perth. Daarnaast maakte ik een tournee door Australië met de National Band of New-Zealand, deed ik een solotour over verschillende eilanden in Tonga en wonnen we met Sydney City Brass zowel de NSW State Band Championships als het Australische nationale kampioenschap. Ook in eigen land was het een druk jaar met vele hoogtepunten. Met North Shore Brass brachten we zes concertprogramma’s ter ere van ons 100-jarig bestaan, met onder andere een uitverkocht concert voor duizend mensen. We behaalden twee mooie prestaties op het nationaal kampioenschap en vestigden een recordwinst tijdens de Auckland Area Contest. Bovendien wonnen zeven van mijn studenten nationale solistentrofeeën.

Je hebt kennis en ervaring uit Europa meegenomen naar Nieuw-Zeeland. Hoe heeft dit de brassbandcultuur beïnvloed en veranderd en waar ben je het meest trots op?
In Europa had ik het voorrecht samen te werken met vooraanstaande mentoren zoals Luc Vertommen en andere grootheden uit België en daarbuiten. Naast kennis heb ik ook ervaring meegenomen uit België, waar ik vele jaren een topharmonieorkest in Weywertz en Brassband Buizingen heb gedirigeerd. De brassbandcultuur in Nieuw-Zeeland, die ouder is dan men zou denken, heeft de kenmerkende Britse brassbandtraditie. Het niveau van de topbands hier is zeker vergelijkbaar met dat in Europa. Ik ben bijzonder trots op het feit dat North Shore Brass Band niet alleen een competitiebrassband is, maar ook een gevestigde waarde in Auckland en heel Nieuw-Zeeland met hoogstaande concerten. Onder mijn leiding heeft North Shore Brass zich uitgebreid tot vier brassbands: de senior band in de Champions divisie, de Academy band met leerlingen als voorbereiding op het grote werk, de NSB Youth band voor beginners en de North Shore Brass Community band voor iedereen die wil spelen, maar niet wil deelnemen aan competities.

Welke ontwikkelingen heb je doorgemaakt als dirigent en muzikant in Nieuw-Zeeland? Heb je nieuwe inzichten of benaderingen opgedaan?
Aangezien North Shore Brass een grote organisatie is, wordt er veel van mij verwacht. Met nu vier bands die ik moet leiden en vele concerten met telkens een nieuw programma, moest ik leren snel te werken en mijn repetities tot op de minuut voorbereiden. De levensstijl in Nieuw-Zeeland verschilt aanzienlijk van die in België. Hier werken alle bands mooi samen en is er veel collegialiteit en dat was niet altijd het geval in Europa. Het Nationaal Kampioenschap vindt elk jaar op een andere locatie plaats, vergelijkbaar met de Europese Brassband Kampioenschappen, waardoor je moet inspelen op de steeds wisselende akoestiek.

Je bent opnieuw genomineerd voor 'Conductor of the Year' en North Shore Brass voor 'Band of the Year' door 4barsrest. Wat betekent dit voor je en wat zegt dit over het niveau van de brassbands in Nieuw-Zeeland in vergelijking met Europa?
Het is een grote eer om opgenomen te worden in de longlist als dirigent en nog meer dat mijn band genomineerd was als beste band van het jaar. Hoewel Europa wellicht minder bekend is met de brassbandwereld in Nieuw-Zeeland, is het niveau van de top vijf bands hier zeker hoog genoeg om competitief te kunnen zijn met vele bands in Europa. Het is bijzonder mooi om te zien dat 4barsrest dit erkent en waardering toont voor wat wij hier bereiken.

Hoe wordt de jeugd enthousiast gemaakt voor blaasmuziek en hoe verloopt de educatie?
In Nieuw-Zeeland is er een uitstekend systeem om jongeren geïnteresseerd te houden in de brassbandwereld. Veel brassbands hebben hun eigen jeugdgroepen en in mijn geval zelfs drie groepen. Belangrijker nog is de rol van de Brass Band Association of New Zealand (BBANZ) bij het betrekken van jongeren. Het nationaal kampioenschap bestaat niet uit twee, maar vier dagen, waardoor zowel jongeren als volwassenen kunnen deelnemen aan het nationaal solistentoernooi gevolgd door het nationaal kampioenschap voor brassbands. In oktober organiseert BBANZ het nationale secundaire school brassbandkampioenschap, waar jongeren auditie moeten doen. Hier werken ze een volledige week samen om een concertprogramma met solisten te presenteren. Door het grote succes zijn er nu twee volledige brassbands. In het voorjaar organiseert BBANZ de nationale jeugd brassband, waar jongeren na auditie tot de leeftijd van 24 op tournee gaan in binnen- en buitenland.

In Nederland en België heeft de culturele sector het momenteel moeilijk. Subsidies worden geschrapt en muziekscholen verdwijnen. Ook hebben orkesten moeite om de bezetting op peil te houden, en sommige zijn zelfs opgeheven. Hoe is dit in Nieuw-Zeeland?
In Nieuw-Zeeland en Australië wordt, net als in Europa, gezocht naar financiering voor herstel na de COVID-crisis, vaak in de culturele en artistieke sectoren. Voor de brassbandwereld waren er echter al geen staatsubsidies voor corona. Hiervoor worden aanvragen ingediend bij de particuliere sector voor financiële steun en tot nu toe is dat niet drastisch veranderd of moeilijker geworden. In tegenstelling tot Europa bestaan er hier geen aparte muziekscholen, omdat muziekonderwijs op school plaatsvindt, inclusief instrumentale lessen. Elke school heeft een eigen harmonie, bigband, symfonieorkest en koren. In augustus komen al deze groepen samen om te strijden tijdens een interschool competitie om te bepalen wie het beste programma heeft. Wel is te zien dat door de stijgende kosten sommige muzikanten niet meer de tijd hebben om volledig toegewijd te zijn aan de groepen waar ze lid van zijn.

Wat zijn je plannen en doelen voor het komende jaar en waar kijk je naar uit?
Ik kijk vooral uit naar de verdere ontwikkeling van North Shore Brass, het spelen bij Sydney City Brass en de National Band of New-Zealand. Mijn hoogtepunt wordt mijn reis naar België in april, waar ik dan voor het eerst in vier jaar weer ben. Ik ga ook het Vlaams Open Kampioenschap bijwonen.