EBK 2023: Own Choice - Treize Etoilles

Thierry Deleruyelle schreef Sand and Stars als keuzewerk voor de Zwitserse kampioenschappen van 2022 in opdracht van de winnende brassband 13 Etoiles. Het is na Fraternity, No Man’s Land en Crazy Twenties de vierde compositie in een serie werken voor de kampioensdivisie.

In Sand and Stars neemt de componist ons mee naar 1935, waarin piloot en schrijver Antoine de Saint-Exupéry het vliegrecord van Parijs naar Saigon wil verbreken.
Het werk begint in de vroege winterochtend als het vliegtuig opstijgt tegen het zachte licht van de opkomende zon aan de horizon, verbeeld door een mysterieus klinkende solo van de flugelhorn die het hoofdmotief van het werk laat horen. In het tweede deel (The World of Flight) vliegen we op volle snelheid richting de Afrikaanse kust, op weg naar Caïro. De muziek is levendig en een mengeling van repeterende noten zorgt voor dynamiek, afgewisseld met een Egyptisch gekleurd thema.
Dan klinkt er plotseling een knal. Door de klap waarmee het vliegtuig de grond raakt worden de piloot en zijn monteur uit de cockpit geslingerd. Het tempo versnelt, een 7/8 maat gevolgd door een golf van noten leidt tot een impactvolle passage met verschillende cadenzen, waarin de solisten met elkaar verstrengeld lijken alsof ze bedwelmd raken door de klaagzangen van denkbeeldige stemmen in de Arabische woestijn.
De avonturiers leven nog, maar zijn hopeloos verdwaald en de voorraden voedsel en brandstof zijn uitgeput. Geleidelijk komen ze tot bezinning. Een langzaam thema in de solocornet en de euphonium doet zijn intrede, waarna de sterren (verklankt door melodisch slagwerk) verwaaien met zand (te horen in een statige fanfare) en het eerdere thema terugkeert.
De twee mannen gaan op zoek naar hulp en keren 's avonds terug naar het wrak om een vuurtje aan te steken in de hoop gezien te worden. Maar ze blijven alleen. Uitgeput door dorst en hallucinaties besluiten ze in een laatste overlevingspoging te gaan lopen en niet achterom te kijken. Een Arabische dans met uiteenlopende solo’s begeleidt de avonturiers en zorgt voor een kleurrijke sfeer. Plotseling staat in de verte een bedoeïen met zijn kameel. Met hun laatste krachten bereiken ze de Arabier. Ze zijn gered. Fragmenten uit het eerste deel keren terug, waarna het avontuur besluit met een glorieuze finale.
(Tekst: NBK)

Thiery Deleryelle heeft ook bij deze compositie weer uitgebreid slagwerk genoteerd. Deze zorgen voor een bijzondere sfeer bij de opening welke overgaat in de vlucht richting Afrikaanse kust met hoofdrollen voor verschillende secties. De muziek ademt Egyptische sferen en ook dynamisch gebeurt erg veel op het podium. De sfeer verandert, er is iets mis aan boord; veel drama en verwarring in de muziek. Abrupt komt er een einde aan de voorspoedig lijkende vlucht. Een doordringende knal maakt een einde aan de vlucht: het vliegtuig is neergestort.
De cadenzen volgen elkaar op en geven in klagende muziek uiting aan het moment in de Arabische woestijn. Met een geweldige bandklank horen we en de bezinning in de verschillende lagen van de band terug. Wat mooi heeft de componist dit gedaan, geweldig!

Ragfijn ensemblespel en dito klank vertolken de zoektocht naar hulp en de teleurstelling wanneer hulp niet wordt gevonden. Van uitzonderlijk hoog niveau zijn de euphonium- en cornetsolisten, chappeau! Alle instrumenten sluiten perfect bij elkaar aan in samenspel en dan ontstaat er een heel bijzonder intiem moment in deze uitvoering.
De overlevingsdrang is sterk aanwezig en de poging van de mannen om in een laatste poging redding te vinden horen we treffend terug in de Arabische dans, zeer treffend van karakter. Alles is glashelder en fijn van klank; hier zit een toporkest. De redding brengt in de muziek een expolosie van blijdschap en spelplezier teweeg. De band blijft massief in klank tot en met het slotakkoord; een ovationeel applaus is volledig terecht.