EBBC Own Choice 9. Stavanger zoekt uitersten op

Alan Turing’s baanbrekende werk aan wiskundige theorieën leidde uiteindelijk tot het kraken van de Nazi Enigma Machine-code, maar zijn leven eindigde in een eenzame tragedie met zijn schijnbare zelfmoord - een slachtoffer van intolerantie en onwetendheid over zijn homoseksualiteit.

Het werk van Simon Dobson, hoewel niet-programmatisch, probeert iets van de emotie en kleur van Turing's leven te detailleren; van zijn fantasierijke verkenningen naar bio-digitale levensvormen (AI) en zijn intrede in de wetenschappelijke gemeenschap, tot zijn steeds complexere oplossingen voor steeds dodelijkere oorlogsproblemen. Het laatste deel vertelt over zijn uiteindelijke postume gratie en het gevoel van chaotische droefheid in plaats van triomf dat een van de grootste geesten met zo'n verachtelijke wreedheid was behandeld in een tijd dat zijn eigen werk op het punt stond een opmerkelijke oplossing voor het welzijn te bereiken van de hele mensheid.

Dobson's The Turing Test is al voor menig band een succesformule gebleken. Stavanger en Allan Withington bracht het de Noorse titel in 2020. Het werk is bijna technocratisch te noemen. Stavanger beheerst het werk, kleine onzorgvuldigheden doen zich wel voor, maar de grote lijn is zo ontzettend samen. De gelaagdheid in techniek is prachtig te horen. 

Ook het middendeel blijft aanvankelijk dezelfde machinale sfeer uitstralen. Ondanks de toevoeging van melodie-elementen, horen we de wrange akkoorden hun werk doen. Dobson heeft de pijn hoorbaar gemaakt. En Stavanger weet dat perfect te reproduceren. Een enkele intonatie-fout leidt daar niet vanaf. De reprise van het begin met nog meer dissonantie is zeer sprekend en dan ijkhet slot, zo effectief. Een werk dat blijft uitnodigen om het te onderzoeken, tegelijkertijd zo intens en zo afstandelijk. Goed voor koude rillingen.