De Belgische Brassband wereld verliest een van haar pioniers

Op 16 december ll. overleed Roger De Pauw, een van de pioniers van de Brassband in België op 86- jarige leeftijd.

We kunnen ons afvragen of het voorbestemming was omdat de jonge teenager Roger eerder toevallig in contact kwam met de sound van de brassband. Tijdens zijn humanioratijd had de leraar Engels zijn scholieren gewezen op de verschillende dialecten in de taal. Volgens hem werd er niet zo veel zuiver Engels gesproken, tenzij op de BBC. De leraar adviseerde de jongelui dan ook regelmatig te luisteren naar deze zender om vertrouwd te raken met de zuivere uitspraak en zinsbouw. Het jaar was 1950 en op een zekere zaterdag zocht de jongeman, die ook zijn eerste stappen in de muziek zette, op de radio een BBC kanaal op. Bij toeval kwam hij terecht bij de BBC2 en hoorde hij het programma ‘Strike up the Band’. Hij luisterde wel enigszins naar de taal maar hij was toch meer geïntrigeerd door de voor hem onbekende klank van deze koperblazers. Het was anders dan de klank van de harmonie of de fanfare zoals hij rond zich gewoon was in België en die hij vaak van middelmatige kwaliteit vond. Voor hem klonken deze bands zoals een professioneel orkest. Vanaf dat ogenblik luisterde de knaap regelmatig naar deze radio uitzendingen, vol bewondering voor de vloeiende en zangerige stijl. Roger besefte op dat ogenblik niet dat hij luisterde naar de top van de Britse amateur bands.

De jaren gingen voorbij. Roger studeerde af, startte zijn carrière in de administratie en stichtte een familie. Slechts occasioneel werd er nog geluisterd naar de BBC radio. Ondertussen werd hij ook actief als instrumentalist in het plaatselijke verenigingsleven. Er werd veel geblazen, maar zonder veel overtuiging, want heel veel voldoening beleefde hij er niet aan in deze periode.

In 1969 bevond Roger zich in de Brusselse platenwinkel ‘Maison Bleu’. Tussen een reeks soldenplaten vond hij de Decca plaat ‘Sounds of Brass’ met de ‘Massed Bands’ van Fodens, Fairey en Morris Motor Band gedirigeerd door Harry Mortimer. Dit weerom toevallig gebeuren was meteen de aanleiding om van kortbij te gaan kennismaken met de orkestvorm brassband. Hij belde de Britse ambassade en zij brachten hem in contact met Charles Sweby, secretaris van de ‘National School Band Association’. Een drukke briefwisseling volgde in 1970 en in 1971 bracht de familie De Pauw de zomervakantie door in Engeland. De eerste band die zij live hoorden was de wereldberoemde Foden Motor Works Band, toen nog gedirigeerd door Rex Mortimer, Harry’s broer. Het was een onvergetelijk concert. Roger en zijn familie keerden die zomer terug uit vakantie met een vracht brassbandplaten. De marathon om nog meer mensen te overtuigen kon beginnen.

De eerste muzikant die hij moest overtuigen was William Blockmans met wie hij samen in 1969 de ‘Muziekschool van Nossegem’ was gestart. Zij maakten een afspraak om tijdens het lange Paasweekend van 1972 twee belangrijke brassbandevenementen te gaan bezoeken. Zij woonden de finale van de BBC wedstrijd ‘Challenging Brass’ in de Royal Festival Hall in Londen bij en bezochten de Paascursus van de ‘National Youth Brass Band of Great Britain’ in Alsager (Cheshire) bij. Hier maakten zij kennis met gastdirigent Eric Ball. Het was niet zo moeilijk om een muzikant als William met zulke evenementen te overtuigen. Reeds in hun hotelkamer broedden de twee vrienden tot in de kleine uurtjes op hun plannen de brassband in België te introduceren. Zij realiseerden zich beiden dat het een lange en moeilijke weg zou worden. Het is immers nooit eenvoudig om tradities aan te passen vermits veel mensen vooringenomen tegen iets nieuws zijn.

Roger en William, vergezeld van een derde enthousiasteling, Robert Leveugle verloren geen tijd en vatten de stier bij de horens. Zij slaagden erin om Julien Vannetelbosch, solo trompettist van het BRT Symfonisch Orkest en leraar trompet aan het Koninklijk Muziekconservatorium van Brussel voor hun
idee te winnen. In september 1972 werd de oprichting van de ‘Brabantse Brassband’ in de pers aangekondigd. Het zou een projectorkest worden onder leiding van Julien Vannetelbosch om de mogelijkheden van het medium tijdens een vijftal jaarlijkse concerten te demonstreren. De eerste repetitie vond dat jaar plaats op 6 november en zij speelden een eerste concert op 3 maart 1973.

In 1974 was het de Koninklijke Fanfare De Eendracht uit Everberg die als eerste vereniging de overschakeling naar de brassbandbezetting maakte. Rond dat jaartal volgden verschillende andere groepen dit voorbeeld. Meestal kampten zij met bezettingsproblemen en zagen in een transitie naar brassband een goede oplossing.

Een volgende belangrijke stap in de ontwikkeling van de Brassband in België was de oprichting van de ‘Nationale Jeugdbrassband’ in 1975. En in 1977 werd de ‘Vlaamse Brassband Federatie’ opgericht met Roger De Pauw als eerste voorzitter. De organisatie startte met 7 brassbands als lid. Deze VBBF organiseerde in 1978 het 1ste Nationaal Brassband Kampioenschap met 4 deelnemers.

Roger De Pauw was een vooruitziend man en tijdens die eerste Jaren trachtte hij een ganse generatie componisten te overtuigen om te schrijven voor de Brassband instrumentatie. De eerste compositie die de bekende componist Marcel Poot creëerde voor Brassband werd het verplicht werk voor het 2de Nationaal Brassband Kampioenschap in 1979.

De geschiedenis van de Belgische brassbandbeweging heeft ondertussen een lange weg afgelegd. Nieuwe bands ontstonden en andere gingen teloor. De VBBF kende zoals alle organisaties hoogtes en laagtes. In 2002 ging deze organisatie werken onder de koepel van Vlamo, de Vlaamse Amateur Muziek Organisatie. Doorheen de jaren hebben de Belgische brassbands zich een stevige reputatie verworven in binnen- en buitenland. Het lijdt geen twijfel dat onze brassband gemeenschap veel te danken heeft aan hun pionier. Roger De Pauw had een brede lange termijn visie die menigmaal botste met de gevestigde orde. Maar zijn visie kwam steeds voort uit zijn aandacht voor de kwaliteit van de muziek. Deze kwaliteit was voor hem essentieel en stond altijd centraal. Zelf trok hij zich terug uit de actieve brassband organisaties vroeg in de jaren 1990. Hij bleef echter geïnteresseerd en hij volgde tot heel recent de verdere evolutie.

Roger laat zijn weduwe Germaine achter, zijn dochters Beatrice en Christine met hun partners en zijn kleinkinderen Elien en Gilles.

Arthur Vanderhoeft