EBBC 2019 Own Choice: Een middag met uitvoeringen van een ongekend hoog niveau

13. Brighouse & Rastrick o.l.v. David King - A Brussels Requiem (Bert Appermont)
Kleine ongelukjes in een verder impossante uitvoering
De compositie reflecteert op de tragische omstandigheden na de serie terroristische aanslagen in de Belgische hoofdstad op 12 maart 2016, waarbij 32 doden en meer dan 300 gewonden vielen. A Brussels Requiem bestaat uit vier doorgecomponeerde delen getiteld 'Innocence', 'In Cold Blood', 'In Memoriam - We Shall Rise Again' en 'A New Day'. De componist herdenkt het verlies van onschuldige levens in het emotionele centraal gedeelte, voordat hij een gepassioneerde oproep doet voor een nieuw tijdperk van gemeenschappelijk begrip. In het werk wordt het kinderliedje Au Claire de la Lune gebruikt als symbool van de onschuld en uiteindelijk van potentiële verlossing. 

De opening is zo delicaat en mooi vormgegeven. Uitstekende solisten en dan gelijk IN COLD BLOOD in met een razende vaart. Trombone en xylofoon super. Zeer grote dynamische verschillen in de aanloop naar het Grandiozo met Au Claire de la Lune in mineur. In Memoriam heeft de vorm van een treurmars. Off stage spelen twee cornetten signalen, niet helemaal foutloos. Het koraal in het laag koper houdt net de spanning niet vast. Euphoniums, cornet, hoorn en baritons hebben mooie bijdragen, maar dan kraakt het toch even in de bariton. Er zijn iets te veel vlekjes in het middendeel. Een stoere show-off van de cornet en dan gaat het richting de finale. Spetterend en in razend tempo.

Brighouse & Rastrick o.l.v. David King
  

12. Cory Band o.l.v. Philip Harper - Explorers on the Moon (Paul Raphael) 
Een groots muzikaal avontuur met schitterend spel van de Welsh Wizzards
Na Destination Moon schreef Paul Raphael een vervolg ter herdenking van de 50e verjaardag van de maanlanding in 1969. Ook dit werk volgt het verhaal geschreven in 1950, waarin Kuifje en zijn mede-avonturiers de eerste mensen op de maan worden. 

Het werk start letterlijk waar Destination Moon ophoudt, met backrow cornetten die uit de coulissen hun motiefje spelen. Jammer dat het niet stemde dit keer. We horen een prachtig avontuur op muziek gezet met grootse uithalen en verfijnde techniek. Interessante effectjes door de hele band heen. De muziek is filmisch en volgt het verhaal van Kuifje die de maan een plek van de dood noemt. Het deel eindigt dan ook met de laatste akkoorden van Holst's Mars - Planet of War uit The Planets. Het spel van de Cory Band is zo verleidelijk en foutloos dat er alle ruimte is om in de muziek gezogen te worden. 

Het verraad van ingenieur Frank Wolff horen we vormgegeven in een omvangrijke euphoniumsolo. Prachtig ingetogen gebracht. De melodielijnen lijken uit een '60-er jaren James Bond film te komen. Na de problemen met de zuurstofvoorzien horen we hoe Wolff zich opoffert en zien hem wegzweven. Zo beeldend gebracht. The Journey Home kan beginnen en geeft de band de kans om nog eens flitsend uit te pakken. Het beginmotiefje horen we terug, maar nu in al zijn grootsheid. Wat een fantastisch muzikaal avontuur dit!

Cory Band o.l.v. Philip Harper

11. Paris Brass Band o.l.v. Florent Didier - Music of the Spheres (Philip Sparke)
Goede 'Spheres' van Paris met kleine ongelukjes
Music of the Spheres werd in 2003/2004 geschreven en weerspiegelt de fascinatie van de componist voor de oorsprong van het universum en de diepe ruimte. De eerste uitvoering kreeg het werk op de EBK van 2004 in Glasgow door de latere kampioen Yorkshire Building Society Band. 

Paris opent met een dynamisch sterk opgezette hoornsolo, waarna de band het voorbeeld navolgt en op sommige momenten wel heel luid en ook minder gecontroleerd speelt. Niet alle sololijntjes zijn vervolgens even zuiver, met name de sopraan heeft er last van. Buiten dat weet de band een fraaie verzie van het werk neer te zetten.
Verderop is het in The Lonely Planet muzikaal allemaal een beetje zwart/wit. In Asteroid and Shooting Stars komen wat kwetsbare plekken voor en de overgang naar The Unknown kent wat probleempjes. Ook hier staat de teller niet stil, al horen we zeker ook de kracht van deze imposante band in een indrukwekkende finale. Sparke's ruimtereis blijft een krachtmeting, zeer spectaculair en een favoriet van het brassbandpubliek.

Paris Brass Band o.l.v. Florent Didier 

10. Brass Band Oberösterreich o.l.v. Ian Porthouse - From Ancient Times (Jan Van der Roost)
Verwarrende uitvoering waarbij voorzichtigheid troef is
'From Ancient Times' is geïnspireerd door de muziek van de Vlaamse polyfonisten. Er zijn geen letterlijke citaten, maar de componist gebruikt historische compositietechnieken. Het stuk gaat ook verder terug in de tijd; refererend naar Gregoriaans gezang en een estampie middeleeuwse dans, terwijl een moderne draai gevonden wordt in de cipher ostinato. Referenties aan de noten 'EBBA' en het eerste akkoord van het estampie-thema gebaseerd op de tonen van 'VLAMO'. De muziek ontwikkelt zich door verdere senza misura cadenzas en een eerbetoon aan Adolphe Sax voordat ze opschuift naar een grandioze finale om als een orgel gespeeld te worden. 

Oberösterreich heeft wel een heel gecontroleerde start voorzien en dat haalt het leven wat uit de muziek. Er gaat weinig spannends van uit terwijl er keurig gespeeld wordt. De techniek verderop wordt wat rommeliger en de uitloop naar een volgend koraal is onzuiver in de bassen. De articulatie is lang en dat leidt tot minder transparantie. En de voorzichtig gekozen tempi blijven een stempel drukken op de muziek. Het is wel duidelijk wat er achter de keuzes van de dirigent schuil gaat. 

Het middendeel begint met fraai spel, maar al snel duiken de probleempjes weer op. Prima sopraan, daarna laat de stemming het weer even afweten. De Hommage aan Adolphe Sax wordt zeker niet in een te laag tempo ingezet , maar in het volgende tutti zijn de ongelukjes al weer te horen. De dirigent neemt wat vrijheden, alvorens naar het up-tempo slot van het werk te gaan. Hierbij voelt deze band zich wel thuis. Uit de score worden bepaalde effecten, zoals in de hoorns, naar achteren gedrongen. Het draagt bij aan een beetje vreemde uitvoering van dit werk.

Brass Band Oberösterreich o.l.v. Ian Porthouse

9. Göta Brass Band o.l.v. Michael Thomson - The 39th Parallel (Peter Graham)
Göta bouwt verder aan uitstekend debuut, gecontroleerd, maar niet echt pakkend
Ook deze band heeft gekozen voor The 39th Parallel. Een verstandige keuze voor deze band. De band heeft een gecontroleerde start. De techniek klinkt goed verzorgd bij de Zweedse debutanten, al is de klank van de band nog niet zo helder.
Niet alles is samen en sommige ritmes verlopen nogal. De incrementele toename van ritmes in het eerste deel horen we niet echt terug. In het tweede deel best prima spel, maar het is niet echt pakkend. Er gaat niet echt veel fout en de marching band doet prima zijn werk, al zijn de cornetten minder goed te horen. Daarna is het meer van het zelfde, maar dat geeft de Zweedse band wel een uitstekend debuut hier op twee dagen in Montreux.

Göta Brass Band o.l.v. Michael Thomson

8. Provinciale Brass Band Groningen o.l.v. Richard Visser - Old Licks Bluesed Up (Torstein Aagaard-Nilsen)
'Old Licks Bluesed Up' werd in 2010 in opdracht van Manger Musikklag gemaakt (herzien in 2011) met de steun van het Norwegian Composer's Fund en is opgedragen aan dirigent Peter S. Szilvay. Het stuk is opgebouwd in drie delen; 1.'Toccata I '; 2. ‘Ritornell’; 3.'Toccata II '. De titel zelf geeft aanwijzingen over hoe het stuk kan worden begrepen. 

Grote akkoorden bij de inleiding van Old Licks. De solisten zijn in het eerste deel zeker van hun zaak. Even is het niet zo strak bij de terugkeer van het eerste gegeven. De band herstelt het snel, maar het einde van het 1e deel is toch niet helemaal samen.  
Ritornell met de bastrombone feature, wordt goed opgezet en alle elementen worden prima naar voren gebracht. De bastrombonist kan tevreden zijn. Het is mooi zuiver en de muziek stroomt. Het is mooi transparant, alles is te volgen. Hooguit is het geheel wat aan de luide kant rond het euphoniumduet. Uitstekende trombone solo. Wat kleine vlekjes richting het laatste deel. Dan een mooi voorbeeld van wat deze band technisch kan. Old Licks is zeker een dankbare keuze voor PBG. Met vertoon van wat de band dynamisch voor contrasten kan brengen besluit de Nederlandse kampioen zeker een zeer geslaagd optreden. 

Provinciale Brass Band Groningen o.l.v. Richard Visser

7. Italian Brass Band o.l.v. Filippo Cangiamila - Extreme Make-over (Johan De Meij)
Extreme Make-over bestaat uit een aantal muzikale metamorfosen op een thema van Peter Ilyich Tsjaikovsky's bekende Andante cantabile.

De start is een beetje aan de ruime kant, alsof we begonnen zijn aan een concert voor cornet en brassband. De transformatie naar de eerste metamorfose van het thema verloopt muzikaal nogal vreemd en daarna is het ruw en vooral heel luid wat er gebeurt. Ook de inzet van het tweede thema is aan de ruime kant. Allerlei storende onzuiverheden in een uitvoering waarbij het niet uitnodigend is wat wordt voorgeschoteld. Dan volgt een passage rond een thema uit Romeo en Julia dat een zeer grove en misplaatste behandeling krijgt. De partituur is hier niet geheel doorgrond. Het deel met de befaamde flesjes is weer meer in lijn met de verwachtingen en de malletssolo wordt heel aanvaardbaar gespeeld. De volgende delen blijken de trend van luid en ongecontroleerd spel voort te zetten, ondanks het feit dat de band zeldf meer dan tevreden is met haar uitvoering.

Italian Brass Band o.l.v. Filippo Cangiamila

6. Brass Band Willebroek o.l.v. Frans Violet - Concerto for Brass Band (Roland Szentpali)
Willebroek imponeert met gewaagde keuze
'Concerto for Brass Band' werd in 2019 geschreven door de Hongaarse componist en tubavirtuoos Roland Szentpali. Het werk is geïnspireerd door de gevoelens van avontuur, gevaar, surrealistische aanwezigheid en mogelijke rampspoed die de drijfveer zijn voor mensen die proberen verschillende analoge versies van de geluidsbarrière te doorbreken. De vier delen, 'The Sound Barrier', 'Halucinaties', 'Kosmische Levitatie' en 'Nightmare and Chorale' brengen geen verhaallijn in kaart. 

Willebroek start strak, niet zonder wat vlekjes. Prima cornetsolo en mooie sfeer in de zachtere gedeeltes. Een lekkere jazzy feel gecombineerd met een mellow sound. Het langzame deel ademt kwaliteit en laat de prachtige totaalklank van de band horen. Wat minder stroomt de muziek hier. In het snellere Nightmare horen we de geweldige techniek van de band. Toch heeft het werk moeite om echt te boeien tussen de blockbusters hier vandaag.
 
Brass Band Willebroek o.l.v. Frans Violet

5. Concord Brass Band o.l.v. Jesper Juul Windahl - Vita Aeterna Variations (Alexander Comitas)
Teleurstellende Vita Aeterna Variations van Concord
Concord heeft de ondankbare taak het publiek mee te nemen na de ervaring van de uitvoering van Eikanger zojuist. Vita Aeterna Variations is een prachtig werk, gecomponeerd voor de 2012 editie van deze kampioenschappen in Rotterdam en sindsdien al veel gespeeld, o.a. als verplicht werk op de British Open. 
Het werk bestaat uit zes variaties en een fuga op een thema dat het leven en de dood van de jonge Nederlandse euphoniumspeler Jeffrey Lindelauf herdenkt.

Concord heeft grote moeite om de lastige plekken in de partituur goed tot klinken te brengen. Veel problemen in het ensemblespel en in de balans. Soms is niet duidelijk wat moet prevaleren boven het andere. De zuiverheid werkt ook nogal eens verstorend op het luisterplezier naar dit liefdevolle werk. De Denen hebben moeite om vandaag aan te haken op het minimaal gevraagde niveau voor deze kampioenschappen.

Concord Brass Band o.l.v. Jesper Juul Windahl 

4. Eikanger-Bjørsvik Musikklag o.l.v. Ingar H. Bergby - Concerto Grosso (Derek Bourgeois)
Eikanger buitenaards in Bourgeois' meesterwerk
Concerto Grosso werd in 1979 geschreven voor het afscheidsconcert van het beroemde Philip Jones Brass Ensemble. De term 'Concerto Grosso' wordt door de componist in barokstijl gebruikt, omdat er in het stuk veel gebruik is gemaakt van kleinere ensembles met een grotere bijbehorende achtergrond.

Na heel wat jaren van afwezigheid is dit werk weer te beluisteren tijdens de EBBC. Na de uitvoering tijdens de Noorse kampioenschappen heeft de band het ook meegenomen naar Montreux, maar nu onder leiding van de enigmatische Ingar Bergby. De kwikzilveren klank van Eikanger excelleert in een uitvoering die licht van karakter is. Stravinski komt om de hoek in een technische passage die briljant wordt gespeeld met een super sopraan op het eind. En dan de kleur van de bassectie, het is echt smullen. Er gebeurt ook zoveel onder de sololijnen, de muziek leeft en elk lijntje is te volgen. Enkele schoonheidsfoutjes zijn er ook hier. Risico's worden volop genomen in de zachte dynamieken en dat maakt zoveel emotionele gevoelens los. Terug naar de openingsfanfare en nog intenser lijkt het dan aan het begin. Wat een fantastische flugelsolo, bravo! De lichtheid is terug in de swingende volgende delen. Alvorens de Vuurvogel in al zijn glorie terugkeert en Eikanger opnieuw een uitvoering neerzet van buitengewone proporties. Hoe gelukkig zijn we dat we hier bij waren.

Eikanger-Bjørsvik Musikklag o.l.v. Ingar H. Bergby

3. 3BA Concert Band o.l.v. Luc Vertommen - The 39th Parallel (Peter Graham) 
3BA met een keurige uitvoering van 39th Parallel
Dit werk is in twee delen gegoten; Deel 1, een muzikale verbeelding van het verloop van de rivier van de berg Tongariro naar de zee, is opgebouwd volgens de gulden snede (het fundamentele wiskundige principe die de natuur regeert). Gelijktijdig doet een reeks van metrische modulaties het tempo van de muziek incrementeel toenemen in de loop van deel. 
Deel 2 - Apakura - ("Lament" in de Maori-taal) ontwikkelt een thema dat eerder voorkwam in deel 1, maar nu volledig wordt gerealiseerd. Dit 'Home'-thema is een elegie voor wijlen Kevin Jarrett - een zeer belangrijke figuur in de muziekscene van Nieuw Zeeland die vele jaren in de stad Whanganui heeft gewoond en gewerkt. De elegie omvat verwijzingen naar muziek die een belangrijk deel vormden van de muzikale ervaringen van Kevin Jarrett, zowel als muzikant van de Newlands Army Band (echo's van de Urbach mars Through Bolts and Bars) en door zijn lange band met de National Band of New Zealand (hints van landgenoot Dean Goffin's klassieker Rhapsody in Brass). 

3BA was mischien wel de grote verrassing gisteren tijdens het verplichte werk en ook nu is de start van dit nieuwe werk van Peter Graham uitgesproken sterk. Technisch solide met een fijn uitgebalanceerde klank, zekere solisten. Daarbij is het redelijk zuiver, hooguit kunnen er nog meer contrasten gevonden worden. Het topniveau van gisteren wordt net niet gehaald. De marchingband op afstand klinkt heel fijntjes en de finale groots, ook al is er wel wat vermoeidheid hoorbaar.

3BA Concert Band o.l.v. Luc Vertommen

2. Brass Band Bürgermusik Luzern o.l.v. Michael Bach - King Kong on Rue Igor-Stravinsky (Paul McGhee)
Powerplay van Bürgermusik
De muziek is geïnspireerd op het noodlottige concert van Frank Zappa en de Mothers of Invention op 4 december 1971 in het casino van Montreux. In de loop van de solo van Don Preston in 'King Kong' werd een lichtkogel afgelaten en vloog in het plafond, waardoor de zaal werd geëvacueerd naar Rue Igor-Stravinsky voordat de brand zich verder verspreidde.

Een quasi cadenza van de trombone temidden van fraai gecreëerde klanken van blazers en allerhande cymbals geven een vervreemdende werking aan de opening. Solide gespeeld en zonder al te veel super-fortissimo's. Na een aanloop met rustiger muziek slaat de stemming om en is er volop paniek en angst te beluisteren als de vlammen om zich heen slaan. En na de paniek de absolute leegte. Naast het conventioneel spelen zijn er momenten in het stuk waar digital delay, reverb en verschillende 'effectpedaalpassages' worden toegepast. De uitvoering van BML is van grote schoonheid in dit deel. De trombonist luidt een volgend deel van de compositie in waar de techniek minder transparant is. We rocken weer even ala Frank Zappa, waarbij het samenspel een moment slordig is. De timing van de pauken is laat op enkele plekken, maar dat zijn details in een finale die zeer spectaculair is.

Brass Band Bürgermusik Luzern o.l.v. Michael Bach

1. Valaisia Brass Band o.l.v. Arsène Duc - Glass (Simon Dobson)
Valaisia revancheert zich, een geweldige uitvoering van een fantastisch nieuw werk van Simon Dobson
The Glass Bead Game is een roman die in 1943 werd geschreven door de in Zwitserland geboren auteur Herman Hesse. De roman omringt het leven van de Joseph Knecht, de Magister Ludi (meester van het spel), en zijn monklike collega's die het spel leven, onderzoeken en spelen op de beroemde oude school van Waldzell in Castalia; een utopische samenleving in de verre toekomst. Bekend als het zenit van wijsheid en het leren van de gemeenschap van studenten en leraren leeft een eenvoudig, hermetisch en bijna spiritueel bestaan, hetzij in contemplatieve studie of in opgetogen en koortsachtig leren. De top van dit beschavingscollectief en de hoogste kunst die het produceert, komt in de vorm van het Glass Bead-spel. 
Het werk bestaat uit 5 delen (bewegingen volgens de componist) die in elkaar overlopen: The Monochord as a Model of the World, Variations in the formation of snowflakes, "Architecture is like frozen music", Kepler 22-b en The Kalachakra Mandala.  

De start is met alt en flugel zeer delicaat en het spel van de band is daarna zo precies. De euphonium excelleert. Soms is het wel wat recht in het gezicht in de tutti's. De tweede beweging geeft de band alle mogelijkheid om de exceptionele kwaliteiten te tonen. Trombone maakt dat geheel waar, sopraan worstelt. Dan volgt een gedeelte waar het in het slagwerk wel erg overheersend is. In de derde beweging komt J.S. Bach op bezoek. Typische Dobson structuren en behandelingen van het materiaal in de werk. Kepler 22-b laat Dobson's versie van Music of the Spheres horen, alvorens we de Boeddhistische tempel betreden, dan horen we verfijnde techniek afgewisseld met grootse klanken en op naar een finale. De opbouw lijkt herkenbaar van The Lone Wolf en met een enorme autoriteit zet Valaisia dit werk neer. Wat een kwaliteit!

Valaisia Brass Band o.l.v. Arsène Duc

De Loting:

1. Valaisia Brass Band (Arsène Duc) Zwitserland 
2. Brass Band Bürgermusik Luzern (Michael Bach) Zwitserland 
3. 3BA Concert Band (Luc Vertommen) Duitsland
4. Eikanger-Bjørsvik Musikklag (Ingar H. Bergby) Noorwegen
5. Concord Brass Band (Jesper Juul Windahl) Denemarken
6. Brass Band Willebroek (Frans Violet) België
7. Italian Brass Band (Filippo Cangiamila) Italië
8. Provinciale Brass Band Groningen (Richard Visser) Nederland 
9. Göta Brass Band (Michael Thomson) Zweden
10. Brass Band Oberösterreich (Ian Porthouse) Oostenrijk
11. Paris Brass Band (Florent Didier) Frankrijk
12. Cory Band (Philip Harper) Wales 
13. Brighouse & Rastrick (David King) Engeland

Jury: Jan Van der Roost (België), Thomas Rüedi (Zwitserland), Rieks van der Velde (Nederland)