Verplichte werken Nederlandse Brassband Kampioenschappen bekend gemaakt

Op vrijdag 25 en zaterdag 26 oktober worden de 39e Nederlands Brassband Kampioenschappen (NBK) georganiseerd, voor de 6e maal in TivoliVredenburg. De Stichting NBK heeft de verplichte werken, door de muziekcommissie van het Repertoire Informatie Centrum (RIC) geselecteerd, inmiddels bekend gemaakt. In de kampioensdivisie is gekozen voor een wat ouder werk, de andere divisies zullen aan het werk gaan met zeer recente werken waaronder het derde divisiewerk dat in opdracht voor dit NBK werd geschreven door de Belgische componist Stan Nieuwenhuis.

Kampioensdivisie: Vienna Nights van Philip Wilby
De kampioensdivisie buigt zich dit jaar over Vienna Nights (uitgever Kirklees Music) van Philip Wilby. Het is een meesterlijke 16 minuten durende hommage aan Mozart. Zijn bekende Sonata in A (K331) staat als thematiek centraal. Wilby gaf zichzelf de vrijheid om eigen gedachten, structuren en ideeën te ontwikkelen, zonder het originele materiaal tekort te doen. Het is als klassieke Sonata opgebouwd uit drie delen met negen variaties (inclusief een Turkse Rondo). In het Minuet legt elke sectie een metaforische roos ter nagedachtenis aan Mozart. Werkte hij in de 17e eeuw slechts met 2 of 3 dynamische lagen, Wilby maakte er negen of meer van, een uitdaging voor de bands om alles aan de oppervlakte te brengen en transparantie en balans tot hun recht te laten komen. Een groot eerbetoon aan één van de grootste componisten ter wereld én zijn stad Wenen. De Black Dyke Band won met Vienna Nights in 2006 de British Open. Wilby droeg het op aan Bram Gay, jarenlang mede-organisator van het toonaangevende evenement in de Symphony Hall van Birmingham.

De net 70 jaar geworden Wilby werd geboren in Pontefract en volgde een opleiding aan de Leeds Grammar School en Keble College in Oxford. Hij was professioneel violist (Covent Garden en later bij het Symfonieorkest Birmingham) en werd in 1972 hoofddocent compositie aan de universiteit van Leeds. Naast het lesgeven schreef Wilby muziek, waaronder zijn eerste opdracht voor brassband - The New Jerusalem (1990) - voor de National Youth Brass Band. Onder de brassliefhebbers is hij bekend door composities als Masquerade, Revelation, Paganini Variations en Jazz. Naast concertmuziek heeft hij educatieve werken en muziek voor televisie geschreven. Algemeen wordt Wilby als een geniaal componist omschreven.

Eerste divisie: Alpina Brass van Jan Van der Roost
De eerste divisie gaat aan de slag met Alpina Brass van Jan Van der Roost (uitgever De Haske Publications, te bestellen vanaf 10 juni 2019). 
De Belg schreef het onlangs als driedelige compositie voor de eerste divisie van de Fête Cantanoles in het Zwitserse Naters. De technische, ritmische en muzikale uitdagingen zijn niet het doel, maar een middel om het idioom van Van der Roost tot klinken te brengen. De hoofdthematiek met veel zestiende noten belooft veel technisch vuurwerk. Een koraalmelodie klinkt op een aantal momenten divers qua uitwerking. Een spectaculaire finale besluit deze afwisselende compositie voor de bands in de eerste divisie. 
Van der Roost werd geboren in Duffel (België). Op het Lemmensinstituut te Leuven kreeg hij een gedegen muzikale opleiding. Hij vervolgde zijn muzikale studie in 1979 aan de Koninklijke conservatoria in Gent en Antwerpen, met het einddiploma compositie als resultaat. Hij is een veelgevraagd jurylid en gastdirigent in binnen- en buitenland en een veelzijdig componist.

Tweede divisie: The Patriots van Jan de Haan
Voor de tweede divisie staat het gloednieuwe werk van Jan de Haan The Patriots (uitgever De Haske Publications, te bestellen vanaf 1 mei 2019) verplicht op de lessenaar. 
The Patriots is het twaalfde werk van Jan de Haan in de geschiedenis van de NBK dat verplicht is voor één van de divisies. De Nederlandse patriottentijd was een periode van politieke instabiliteit in de jaren tachtig van de 18e eeuw. Het land werd geleid door regenten die meer oog hadden voor hun eigenbelang dan dat ze zich sterk maakten voor de bevolking. In die revolutionaire periode stonden de vaderlandslievende, republikeinse patriotten recht tegenover de Oranjegezinden. Een burgeroorlog volgde, waarin de patriotten door een Pruisisch leger werden verslagen en verdreven. De compositie ademt abstracte muziek, maar de patriotten vormen wel de inspiratiebron voor dit werk. Het thematische materiaal is gebaseerd op het geuzenlied ‘Merck toch hoe sterck’. Deze krachtige mineurmelodie, die haar oorsprong vond in de Tachtigjarige Oorlog, blijft door het gehele werk herkenbaar aanwezig, maar wisselt voortdurend van karakter. Het werk, dat een tijdsduur heeft van 14 minuten bestaat uit drie delen waarbij het tweede deel zonder onderbreking overgaat in het derde deel. De Haan: ‘De patriottentijd herinner ik me van de geschiedenislessen uit het verleden. Het fascineerde me. Ik wilde ook altijd al eens een werk schrijven dat gebaseerd is op het geuzenlied ‘Merck toch hoe sterck’. De link was toen snel gelegd’.

Jan de Haan werd in het Friese Warns geboren en studeerde aan de Muziek Pedagogische Academie in Leeuwarden. Hij behaalde zijn diploma Directie in Utrecht. Tot 1994 was hij vaste en gastdirigent van verschillende ensembles en orkesten, waaronder het Leeuwarder Soli Brass. Van 1983 tot 2008 oprichter/eigenaar van De Haske Publications. Sinds 2008 richt hij zich weer volop op componeren en dirigeren.

Derde divisie: A Buoy van Stan Nieuwenhuis
Van de hand van de Belgische rijzende ster Stan Nieuwenhuis spelen de bands in de derde divisie A Buoy (te bestellen vanaf 10 mei 2019 via www.stannieuwenhuis.be). De betekenis van A Buoy is letterlijk een baken. De compositie-opdracht van de NBK kent als inspiratiebron zijn zoon Rover aan wie het ook is opgedragen. Een baken symboliseert het positieve en optimisme dat altijd boven komt drijven. Vanuit de start wordt de band door de klankgolven in verschillende groepen verdeeld. Hij gebruikt ook off-stage partijen, die met zoveel mogelijk afstand tot het publiek moeten spelen. Het thema wordt vertolkt door flugel en solocornetten. Na een aantal variaties werkt hij toe naar een climax vol plezier en energie.

Stan is geboren in Nederland, maar groeide op in Brussel en Antwerpen. Op 8-jarige leeftijd begon hij met piano- en trompetlessen. Na zijn middelbare school ging hij naar het Lemmensinstituut Leuven en haalde er zijn meestergraad trompet. Tegelijkertijd begon hij met componeren en arrangeren. Hij speelde bij het Nationaal Orkest van België, het Nationaal Jeugd Orkest van Nederland en de European Youth Brassband 2005. Na zijn klassieke opleiding in Leuven, trok hij naar Rotterdam voor een opleiding Sound Engineering. In 2015 won Stan de Europese Componistenwedstrijd in Freiburg en was hij finalist in de Cory compositiewedstrijd. In België speelden kampioensbands in november 2018 van zijn hand het veelbesproken maar zeer goed ontvangen REwrite RElapse. Hij is een muzikale duizendpoot, want hij componeert ook soundtracks voor documentaires en popsongs. Euphoniumartiest Glenn van Looy zegt over componist Nieuwenhuis: ‘het is een componist om in de gaten te houden, hij heeft een frisse blik en is innovatief’.

Vierde divisie: Sinfonietta No. 4 van Etienne Crausatz
De vierde divisie gaat de kampioenswedstrijd in met Sinfonietta No.4 van Etienne Crausatz (uitgever Beriato Music). Dit werk is gecomponeerd ter gelegenheid van het Fête Cantonale 2018 in de Zwitserse Jura. Het wedstrijdwerk begint met een eenvoudige fanfare bestaande uit vijf opeenvolgende stijgende legatonoten. Het allegrodeel doet denken aan de periode van de renaissance, maar dan met moderne harmonieën. Solocadensen luiden het middendeel in. De driekwartsmaat van het slotdeel mondt uit in een feestelijke finale. In 2016 stond Crausatz’ Sinfonietta No.3 als verplicht werk op de lessenaar van de eerste divisie. Dit jaar dus opvolger Sinfonietta No. 4.

Crausatz is professioneel tubaïst en speelt in de kamerorkesten van Fribourg en Lausanne. Daarnaast is hij lid van tubakwartet Les Tubadours. Hij componeert voor diverse orkestvormen en is verbonden aan het conservatorium van Fribourg.