De "Fanfare" is weer hip!

Op 1 september zullen meer dan 170 000 leerlingen een opleiding starten onder het nieuwe DKO-decreet. Het is onder dit nieuwe decreet ook mogelijk om bepaalde lessen te volgen in een alternatieve leercontext. Voor leerlingen muziek betekent dat dat ze samenspel kunnen volgen bij een orkest zoals de lokale harmonie of fanfare. Maar, traditionele orkestinstrumenten zijn niet altijd de meest populaire, zo bleek uit recent onderzoek (de TIJD, Het DKO-orkest,20/08/2018). Willen jonge mensen nog wel meespelen met een orkest? Aan de vooravond van een nieuw academiejaar zocht VLAMO het uit.

2018 was al een vruchtbaar jaar voor de blaasorkesten. In tegenstelling tot onheilspellende berichten over dalende ledenaantallen, is “de fanfare” weer helemaal terug van weggeweest. Deze zomer kon je er haast niet naast kijken: van de Kempenzonen op Pukkelpop tot Meute op Les Ardentes, blaasorkesten veroveren stilaan hun plekje op het festivalterrein. En terecht!

MEUTE gaf het startschot voor de festivalzomer, met een cover van het nummer ‘You and me’ van Flume dat ze in een blazersjasje goten. Het filmpje ging viraal, en dat ontging ook de Belgische festivalprogrammatoren niet. Het format “feestfanfare” bleek aan te slaan en zowel op les Ardentes als Esperanzah! was het met MEUTE vrolijk genieten van techno en dance op orkestinstrumenten. Ook Daan en Mauro Pawlowski stonden dit jaar met een blaasorkest op de festivalplanken. Samen met fanfare de Kempenzonen speelden ze de Marquee op Pukkelpop plat. In dat orkest niet enkel besnorde mannen van middelbare leeftijd, integendeel. Het podium was gevuld met jong talent dat zich wekelijks engageert om samen te musiceren in een orkest. En zij zijn niet de enige: jeugd- en studentenorkesten zitten opnieuw in de lift. De laatste jaren zien ze hun ledenaantallen sterk stijgen, en ook in Nederland vindt de jeugd terug de weg naar het orkest. “Jan Matthys (VLAMO): In een orkest spelen is niet alleen een muzikale verrijking, het is ook goed voor je sociale vaardigheden en gewoon ontzettend plezant. Ook op onze internationale orkestwedstrijden zien we steevast jonge getalenteerde muzikanten die de pannen van het dak spelen, op én naast het podium.”

“Het is ook interessant om te zien dat net vanuit de fanfare (een oertraditionele Vlaamse en Nederlandse orkestvorm) de tendens ontstaat om discipline-overschrijdend en experimenteel te werk te gaan.” Veel muzikanten voelen zich de dag van vandaag niet comfortabel meer in het muzikale hokjesdenken. Velen zijn lid én van de fanfare, én spelen daarnaast in een rockgroep of popgroep, of combineren beiden in een zogenaamde feestfanfare. Cultuureilandjes worden stilaan gesloopt, en dat is maar goed ook. Een trend die trouwens al een paar jaar aan de gang is. Zo zong drumster Isolde Lasoen eerder al de loftrompet over de fanfare en zagen we een paar jaar terug ook de band Zinger met een blaasorkest de Nieuwe Lichting winnen. Ook acts zoals de Verdammte Spielerei en ’t Schoon Vertier zijn vaste waarden geworden, en vullen het format van een klassiek blaasorkest in op hun eigen unieke manier. In uniform, als het even kan. “Vintage en tradities kennen een revival. Combineer dat met aanstekelijke deuntjes en je krijgt een aantrekkelijk cocktail. Hippe muziek op grootmoeders wijze, zou je kunnen zeggen.“

Een orkest en de bijhorende instrumenten lenen zich dan ook uitstekend voor mengvormen en diversiteit. Jong en oud zijn er welkom, maar ook mensen met een andere culturele achtergrond. “Zeker in het stedelijke weefsel zien we steeds vaker hybride vormen van orkesten en fanfares opduiken, waar het samenspelen centraal staat, en waar iedereen als muzikant of kunstenaar een plaatsje krijgt.”


Vragen of reacties kan u richten aan esther@vlamo.be of 0477219463.